Als u helemaal nieuw bent in de wereld van de computers en u aan de slag wilt, kunt u gerust zijn; een Mac gebruiken is gewoon een kwestie van aanwijzen en klikken. In deze les worden de basisfuncties van de computerinterface uiteengezet en leert u hoe u algemene taken op de Mac kunt uitvoeren.
Nieuw op de Mac? Dan begint u met deze les voor meer informatie over de basisfuncties.
Als u nog niet zoveel weet van het Mac-bureaublad en het Finder-venster, begint u hier: anders kunt u verder gaan bij 'Accounts instellen'. Laten we het hebben over de basisfuncties van de computer.
Wanneer u de muis of uw vinger over het stuurvlak beweegt, wordt een muisaanwijzer (ook wel cursor genoemd) over het scherm bewogen. Met de muisaanwijzer kunt u de verschillende items op het scherm selecteren om hiermee bewerkingen uit te voeren, zoals bestanden selecteren, klikken op knoppen, schuifbalken slepen, enzovoort. Soms heeft de muisaanwijzer de vorm van een hand, dradenkruis, invoegteken of ander symbool, afhankelijk van wat u doet en welk programma u gebruikt
Als u bijvoorbeeld Safari gebruikt om deze webpagina te bekijken en de muisaanwijzer over de pagina beweegt, ziet u dat deze verandert in een invoegteken wanneer u deze over tekst of over een tekstveld beweegt. Wanneer u dit ziet, kunt u doorgaans een functie uitvoeren met de tekst of het veld onder de tekst. Als u de muisaanwijzer over een knop of koppeling beweegt, verandert de muisaanwijzer in een hand, zodat u weet dat u op het item kunt klikken. Wanneer de Mac zeer actief is, verandert de muisaanwijzer tijdelijk in een kleurig, draaiend schijfje. Dit betekent meestal dat een taak wordt uitgevoerd.
Afhankelijk van wat u doet en welk programma u gebruikt,
krijgt de muisaanwijzer (geheel links) een nieuwe weergave.
Door één keer op de muisknop of knop van het stuurvlak te klikken, selecteert u het item dat u met de muisaanwijzer aanwijst. Met andere woorden, als u met de muisaanwijzer een symbool van een bestand aanwijst, wordt dit geselecteerd wanneer u één keer klikt. Als met de muisaanwijzer een knop of koppeling wordt aangewezen, wordt deze geactiveerd door één keer op de knop te klikken. Als u met de muisaanwijzer een tekstveld aanwijst, wordt het veld gemarkeerd wanneer u één keer klikt, en kunt u tekst typen. Als een knop blauw wordt weergegeven in een dialoogvenster, zoals in het dialoogvenster Druk af of Bewaar, kunt u op Enter drukken om deze te selecteren in plaats van te klikken met de muis.
Als u een bestand, map of programma wilt openen, klikt u twee keer op de muisknop. Dit wordt dubbelklikken genoemd. Meestal moet u dubbelklikken op items in het Finder-venster of op het bureaublad om deze te openen. Het Dock vormt hierop een uitzondering: u klikt één keer op een symbool in het Dock om dit te openen.
Beweeg de muis om de muisaanwijzer over een bestand, map of programma te bewegen
en klik één keer om deze te selecteren of dubbelklik om deze te openen.
U hoeft een programma niet te sluiten voordat u een nieuw programma opent. U kunt zelfs meerdere programma's tegelijk openen en gebruiken, afhankelijk van de hoeveelheid geheugen die op de computer is geïnstalleerd. Bijvoorbeeld, wanneer u Mail opent, kunt u ervoor zorgen dat dit programma op de achtergrond wordt uitgevoerd (dit houdt in dat het niet het huidige actieve programma is) om te controleren op nieuwe e-mail, terwijl u iPhoto gebruikt. En terwijl u uw foto's bewerkt, kunt u iTunes openen om muziek te luisteren.
De meeste programma's bevatten dezelfde algemene menuopdrachten en sneltoetsen (toetscombinaties (zoals Command-C) die u tegelijk indrukt om een bepaalde menuopdracht uit te voeren). In het menu Archief in een programma vindt u bijvoorbeeld altijd de opdrachten Open (Command-O) en Bewaar (Command-S) om bestanden te openen en op te slaan. Zo vindt u ook meestal de opdrachten Kopieer (Command-C), Plak (Command-V) en Herstel (Command-Z) in het menu Bewerk in programma's. Wanneer u een programma gebruikt, kunt u voorkeuren voor het programma instellen. Kies Voorkeuren om het programma geheel aan uw wensen aan te passen.
Wanneer u een programma hebt geopend, wordt het programma niet altijd gesloten wanneer u het venster sluit. Als een blauw licht wordt weergegeven boven het programmasymbool in het Dock, wordt het programma nog steeds uitgevoerd. Als u een programma wilt afsluiten, kiest u Stopprogrammanaam in het programmamenu of drukt u op Command-Q.
Wanneer u een nieuwe Mac hebt, moet u als eerste een gebruikersaccount maken. Mogelijk is dit op uw Mac door u of iemand anders al gedaan. In ieder geval is op uw Mac op dit moment een account ingesteld. Als op uw Mac slechts één gebruikersaccount is ingesteld, is deze account een beheerdersaccount.
Met een beheerdersaccount hebt u toegang tot alle onderdelen van de computer, kunt u software installeren en bijwerken, kunt u andere gebruikersaccounts maken en beheren, en nog veel meer. Als een vriend die veel van computers afweet, uw computer voor u heeft geïnstalleerd, heeft hij of zij mogelijk een niet-beheerdersaccount voor u gemaakt. Als u zelfs uw computer hebt geïnstalleerd, bent u de beheerder. Als u niet weet wat voor account u hebt, gaat u als volgt te werk:
Open het voorkeurenpaneel Accounts om te bepalen wat voor accounts voor de gebruikers van uw computer zijn gemaakt.
Als u onder uw accountnaam het woord 'Beheerder' ziet, beschikt u over een beheerdersaccount en alle rechten die daarbij horen. Als het woord 'Standaard' of 'Beheerd' wordt weergegeven, beschikt iemand anders die de computer met u deelt of deze voor u heeft geïnstalleerd, over de beheerdersrechten. U kunt dan geen software installeren of gebruikersaccounts maken. Als u over deze rechten wilt beschikken, moet u de persoon overtuigen die op dit moment beheerderstoegang tot uw computer heeft, maar leest u eerst alle tien Mac ABC-lessen.
Als u een standaardaccount hebt, hebt u onbeperkt toegang tot alle programma's op de Mac en kunt u deze voor uw gebruikersaccount configureren. Als u een beheerde account hebt, heeft de persoon met beheerderstoegang beperkingen ingesteld voor uw gebruik van de computer. Als dit het geval is, overlegt u met de beheerder om erachter te komen waartoe u toegang hebt.
Ongeacht hoeveel accounts op de computer zijn ingesteld, alle bestanden, mediabibliotheken, voorkeuren en andere informatie van elke gebruiker worden afzonderlijk bewaard, zodat u zich geen zorgen hoeft te maken over huisgenoten die uw bestanden doorzoeken, tenzij ze uw wachtwoord achterhalen.
Zorg ervoor dat u een sterk wachtwoord instelt. Gebruik niet uw naam (of die van iemand anders), uw verjaardag, de naam van een huisdier of een ander woord dat gemakkelijk te raden is. Kies een wachtwoord dat bestaat uit een combinatie van letters, cijfers en leestekens voor een goede beveiliging.
Ga als volgt te werk om uw wachtwoord te wijzigen.
Als u hulp wilt bij het kiezen van een wachtwoord, klikt u op de knop met de sleutel om het
venster Wachtwoordassistent te openen en mogelijke wachtwoorden te genereren.
Wat gebeurt er als u het wachtwoord van uw gebruikersaccount vergeet? Dit probleem is redelijk eenvoudig op te lossen. Plaats de schijf Mac OS X Software Install die bij de Mac is geleverd en start de computer opnieuw op terwijl u de toets C ingedrukt houdt om op te starten vanaf de schijf. Wanneer het installatieprogramma wordt weergegeven, kiest u Stel wachtwoord opnieuw in in het menu Installatieprogramma en volgt u de instructies op het scherm om het wachtwoord te wijzigen.
Voor extra beveiliging wordt u niet automatisch bij de Mac aangemeld wanneer u de computer opnieuw opstart. Deze functie is standaard ingeschakeld. Als u deze functie wilt uitschakelen, klikt u op Inlogopties in het voorkeurenpaneel Accounts en schakelt u het selectievakje 'Log automatisch in als' uit. Houd er rekening mee dat u elke keer wanneer u de computer opnieuw opstart, u opnieuw moet aanmelden met het wachtwoord van uw gebruikersaccount.
Als u beheerderstoegang hebt, gaat u als volgt te werk om een nieuwe gebruikersaccount te maken.
Als u deze gebruiker geen beheerder maakt, heeft hij of zij toegang tot alle programma's op de computer met een standaardaccount. Als u strengere toegangscontrole wilt, selecteert u de gebruikersaccount, schakelt u het selectievakje 'Schakel ouderlijk toezicht in' in en klikt u op de knop Open 'Ouderlijk toezicht'. Nu hebt u een beheerde account gemaakt met verschillende opties, zoals welke programma's kunnen worden geopend, inhoudsfilters, beperkingen voor e-mail en chat, logboeken van bezochte websites of geopende programma's en zelfs tijdslimieten.
Als u beheerderstoegang hebt, kunt u gebruikersaccounts maken zodat vrienden en familie
gebruik kunnen maken van uw computer met Ouderlijk toezicht.
Veel kinderen zouden het liefste dagen achtereen achter de computer zitten. Gelukkig kunt u met Leopard eenvoudig regels instellen. Geef bedtijd en tijdslimieten op voor het gebruik van de Mac en geef indien gewenst verschillende tijden op voor weekdagen en weekends. Tevreden ouders, tevreden kinderen (deels dan).
Voor het ontvangen van e-mail, het bezoeken van websites, het gebruiken van servers en het openen van met wachtwoorden beveiligde bestanden en programma's is op de Mac een wachtwoord nodig. Maar u hoeft niet al uw wachtwoorden zelf bij te houden. In plaats daarvan kunt u uw wachtwoorden bijhouden in Sleutelhanger, een hulpprogramma waarmee u een of meer sleutelhangers kunt maken om uw belangrijke wachtwoorden in te bewaren.
Op de Mac begint u met één sleutelhanger die wordt gemaakt wanneer u zich voor het eerst bij uw gebruikersaccount aanmeldt. Standaard heeft deze hetzelfde wachtwoord als uw gebruikersaccount en wordt deze automatisch ontgrendeld wanneer u zich bij uw account aanmeldt.
Wanneer u een site, programma of ander item gebruikt waarvoor een wachtwoord nodig is, wordt een dialoogvenster weergegeven nadat u het wachtwoord hebt getypt, waarin u wordt gevraagd of u het wachtwoord aan de sleutelhanger wilt toevoegen. Klik op Voeg toe om het toe te voegen. De volgende keer dat u het item gebruikt, wordt het wachtwoord automatisch voor u ingevuld door Sleutelhanger. U kunt ook handmatig wachtwoorden toevoegen: Open Sleutelhangertoegang in de map Hulpprogramma's in de map Programma's, kies Nieuw wachtwoordonderdeel in het menu Archief en geef de informatie en het wachtwoord voor het onderdeel op.
In Sleutelhangertoegang ziet u alle wachtwoordonderdelen die op dit moment in de geselecteerde sleutelhanger zijn opgeslagen.
Als u een wachtwoord vergeet dat in Sleutelhanger is opgeslagen, gaat u als volgt te werk:
Voor extra beveiliging kunt u nog een 'persoonlijke' Sleutelhanger maken die niet automatisch wordt ontgrendeld wanneer u zich bij uw gebruikersaccount aanmeldt. Ga als volgt te werk om een Sleutelhanger te maken:
Alle huidige Apple computers worden geleverd met een optisch station waarmee cd's en dvd's kunnen worden gelezen en afgespeeld. Als uw Mac over een combo-eenheid beschikt, kunt u ook cd's branden. Als u over een SuperDrive beschikt, kunt u cd's en dvd's branden. Als u over een optisch station met sleuf beschikt, plaatst u eenvoudig een cd of dvd in de sleuf zodat de schijf automatisch wordt ingevoerd. Als u over een station met een lade beschikt, drukt u op de toets Verwijder op het toetsenbord (het driehoekje met een lijn) om de schijflade te openen, plaatst u de schijf en drukt u nogmaals op de toets Verwijder om de lade te sluiten.
Als u een schijf of volume wilt verwijderen, sleept u het betreffende symbool naar het symbool Verwijder in het Dock of klikt u op de knop Verwijder in het Finder-venster.
De schijf wordt als symbool op het bureaublad weergegeven. Afhankelijk van het type schijf (audio-cd, afbeeldings-cd, lege beschrijfbare cd, dvd-video, enzovoort), wordt automatisch een programma geopend op de Mac die voor de schijf kan worden gebruikt. Wanneer u klaar bent met een schijf, sleept u het schijfsymbool naar de Prullenmand om deze te verwijderen of klikt u op het symbool Verwijder naast de schijf in het Finder-venster.
Dit geldt op dezelfde manier voor volumes, zoals externe vaste schijven (FireWire of USB), iPod's, digitale camera's, USB-flashstations en servers op een netwerk. Wanneer u deze apparaten aansluit op de Mac of verbinding maakt met een server vanaf de Mac, wordt een symbool voor het volume op het bureaublad weergegeven. Wanneer u klaar bent, sleept u het symbool naar de Prullenmand of verwijdert u het symbool in het Finder-venster.
De Mac bevat de functie Software-update waarmee u automatisch dagelijks, wekelijks of maandelijks kunt controleren op updates van Apple wanneer uw computer over een internetverbinding beschikt. Er wordt rekening gehouden met de software die op de computer is geïnstalleerd en met nieuwe updates van Apple zodat alleen de relevante updates worden weergegeven.
U kunt ook software downloaden op Apple Downloads (Apple downloads) en de software zelf installeren. Om de software te installeren, dubbelklikt u eenvoudig op het installatiebestand en volgt u de instructies op het scherm. Ga als volgt te werk om software te laten bijwerken door Software-update.
Software-update controleert automatisch op de Apple website of er relevante updates zijn voor de software die op uw computer is geïnstalleerd.
